Miriam van Reijen - 28 oktober 2013
Wind mee of wint tegen; doe je voordeel ermee!
Wind mee, dan kan de hardloper snel gaan. Tijdens de Boston marathon in 2011 is de snelste marathontijd ooit neergezet. De Keniaan Geoffrey Mutai liep de 42 kilometer in een onwaarschijnlijk snelle tijd van 2 uur 3 minuten en 2 seconden. Dat is een gemiddelde van ruim 20.5 km/uur. Zelfs fietsend is dat behoorlijk doortrappen. Helaas gaat de tijd niet de boeken in als het wereldrecord. Het parkoers van Boston heeft namelijk een verval van 135-140 meter, waar slechts 42 meter is toegestaan en bovendien liggen de start en finish te ver van elkaar vandaan.
De wind zou een van de redenen zijn dat Mutai in staat was tot zo’n ongelooflijk snelle tijd. De wind zou die wedstrijddag met 22 kilometer per uur in zijn rug geblazen hebben. Maar wat is precies het effect van de wind? En heeft wind tegen tijdens je wedstrijd ook een grote negatieve invloed? Hoe kun je hier het beste mee omgaan? ProRun legt het uit.
Wind mee, 7 minuten sneller
Er zijn twee manieren om uit te rekenen hoeveel invloed de wind heeft op je prestatie. In beide gevallen wordt er van uit gegaan dat de wind e rvoor zorgt dat je energie bespaart om vooruit te komen. Energie die je kunt gebruiken om harder te lopen. Zonder wind ben je ongeveer 3% van je energie kwijt aan het lopen tegen de aerodynamische weerstand. Waait de wind net zo hard als je loopt (in het geval van Mutai) dan heb je een voordeel van 3%. Zou je dit direct vertalen in tijdsbesparing dan levert dit Mutai 3 minuten en 36 seconden op. En voor een vier uur durende marathon 7 minuten en 12 seconden.
Energiebesparing
Onderzoeken hebben laten zien dat een gemiddelde loper van 60 kilogram (het gewicht van Mutai) per kilometer ongeveer 50 calorieën per kilometer verbruikt. De forse meewind zou deze loper elke kilometer 1.5 calorie besparen, een besparing van 3 procent. Als deze energiebesparing direct vertaald kan worden in energie om sneller te lopen, betekent dit over de 42 kilometer een extra 63 calorieën en dus een 3 minuten en 48 seconden
snellere tijd.Te veel wind?
In 1936 besloot de IAAF (Iternational Amateur Athletic Federation) dat de wind in sprintafstanden niet harder mag zijn dan 2 m/s. Deze waarde wordt nog steeds gezien als de ‘cut off’ voor het wel of niet laten gelden van een gelopen record.
Wind in de rug is prettig en zorgt waarschijnlijk dus voor snellere tijden. Maar kan er ook teveel wind zijn? Onderzoek onder sprinters laat zien dat een wind, sneller dan 4-5 meter per seconde de prestatie wel eens negatief zou kunnen beïnvloeden. Op 100m geeft een wind van 2 m/s een 0.1-0.12s voordeel. Bij hardere wind kan het zijn dat het looppatroon van een loper wordt aangetast. Net zoals een steile heuvel aflopen kun je dan het gevoel hebben te worden ingehaald door de zwaartekracht waarbij je meer, maar kleinere stappen, gaat nemen.
Tegenwind
Tegenwind heeft een groter nadelig effect dan een even sterke meewind. Een tegenwind van 0.2 m/s wordt geacht te zorgen voor een vertraging van 0.3-0.5s per 100 meter. Dit komt omdat de wind niet alleen zorgt voor weerstand (en dus meer energieverbruik om vooruit te komen) maar ook voor een andere loopstijl. Lopen met en zonder tegenwind zou de zuurstofopname van een gemiddelde loper verhogen van 3 tot 5 liter per minuut (op marathonsnelheid). Loop je 1 meter achter een andere loper dan voorkom je vrijwel alle negatieve effecten van een (sterke) tegenwind.
Voordeel van tegenwind?
Toch heeft een beetje tegenwind niet alleen maar ongunstige bijwerkingen. Een beetje tegenwind zorgt ook voor de nodige afkoeling. Vooral in hele warme omstandigheden kan wat wind voorkomen dat het lichaam oververhit. Als je in een groep loopt heb je minder baat van deze afkoelende wind. Dit kan tot zo’n 2 graden in temperatuur verschillen! Afkoelen? Even de groep links laten liggen dus en de tegenwind trotseren.